Pablo Smet (Jazzenede / Debuutrock / A Flying Kiwi Experience)

“Wat als er geen zotten meer zijn?”

Waar ontmoet je Pablo Smet? Strandpaal in Assenede? Had gekund. Maar ook Café Passé, op een zucht van de Rode en de Grote Geul in de weidse Asseneedse polders, is een echt biotoop voor Pablo. Je stapt er, nochtans midden in de natuur, een heel klein beetje New York binnen. Met een beetje geluk tref je er -ik zeg maar iets- Guido Belcanto, een andere kunstenaar of zelfs een professor aan de toog. Op zoek naar warmte en genegenheid.

Het is een eigenaardige winteravond. Al in de Bosstraat in Waarschoot, ruim 15 km daar vandaan, aanschouw ik in de verte al een rode gloed in de lucht. Aan Café Passé kun je het nog veel beter zien. Een reusachtige gele vlam die de hele omgeving rood kleurt, als Soddom en Gomorra: Dow Chemicals in Terneuzen ontbindt al zijn duivels. We drinken een thee en schakelen over naar het onderwerp van de dag: muziek. Pablo’s muzikale geschiedenis is een dubbel spoor, een parallel pad.

De Eeklose academie

Hij schetst eerst het pad van ‘Pablo, de muziekliefhebber’. De muziekkenner, als je het mij vraagt. “Als manneke van 6 jaar bezocht ik vaak mijn grootmoeder die conciërge was in de Academie van Eeklo. Waar nu de bib is. Daar was een grote mediatheek met honderden platen. Naar het schijnt, was ik gefascineerd door de viool- en pianoklanken die je in de academie kon horen. Ik herinner me daar nog flarden van. Ik herinner met ook mijn eerste cassetjes toen ik tien jaar was. Van Elvis Presley, gekregen van diezelfde grootmoeder. En ‘Thriller’, van Michael Jackson. Het was ook de tijd van de Top Dertig op de radio. Zaten we op zaterdagvoormiddag niet allemaal klaar met de vinger aan de ‘record’knop, om de tofste liedjes en zo weinig mogelijk stem van de presentator mee op te nemen?” We herkennen het. “In het derde en vierde middelbaar, in Zelzate, ging het dan de foute kant op”, glimlacht Pablo. “En bij de Chiro van Rieme. Ostrogoth is me dus niet onbekend. Vrienden uit de jeugdbeweging die vaak iets ouder waren dan mij, brachten me vrij vroeg in contact met The Doors, Patti Smith, Led Zeppelin, Jimi Hendrix, … . Daarna volgde de new wave en alles wat daar van subculturen bij hoort: The Mission, Sisters of Mercy, The Cure, Front 242, Neon Judgement, … Daarna heb ik daar ook de punk aan toegevoegd: The Ramones, The Stooges, The Exploited, Crass, …”. Pablo wijst op de ferme kloof die er toen bestond tussen de rockers (met gitaar als heilige koe) en de ’dance-adepten’ (met elektronica als heilige koe). “Dat waren als het ware twee verschillende werelden. Het is in 1991 dat mijn ogen en vooral mijn oren open zijn gegaan, tijdens het Mind The Gap Festival op de terreinen van Hengelhoef. Dat festival werd georganiseerd door Gonzo (Circus), een toen nog obscuur fanzine (maar ondertussen een schitterend tijdschrift over vernieuwende muziek en cultuur. Een aanrader voor de ‘meerwaardezoeker’, volgens Pablo). Een festival lang surfte ik er tussen de rockgroepen en alternatieve elektronicabands, lang voor Underworld en The Prodigy. Ik was onder de indruk van bands als Pitchshifter (een echte crossover van metal en samples) en Astralasia (psychedelische trance & ambient dub). Sindsdien wandel ik rond in een muzikaal veld van 360 graden. Alle genres bekoren me, maar ik zoek altijd de underground, het voorgeborgte, waar muzikaal talent in veel gevallen op de rand van de doorbraak staat. Midden de jaren negentig botste ik dan via de muziekcafé ‘De Strandpaal’ in Assenede ook nog op de wereld van de jazz. Daar en toen werd misschien wel de kiem gelegd voor het latere Jazzenede… Thuis heb ik een muziekverzameling (langspeelplaten en singles, maar ook CD’s en DVD’s) die ik opgedeeld heb in genres, waarbinnen alles dan nog eens alfabetisch én vervolgens chronologisch gerangschikt staat. Kwestie van toch het overzicht te bewaren en de weg te vinden. Maar mijn muzikale smaak is zo divers dat ik weiger nog te denken in hokjes. En dat ondanks de vele hokjes in mijn platenkast.”

Passie

Iemand met zoveel passie voor muziek? Die wil daar ook iets mee aanvangen. “Da’s het tweede spoor”, knipoogt Pablo. “In 1989 richtte ik samen met vrienden de in Rieme lichtjes legendarische groep De Storsn op. Lang voor De Dolfijntjes speelden we andere nummers na en zetten daar onze eigen grappige teksten op. We hebben ons daar enorm mee geamuseerd, maar het trok op niets.” Pablo bulderlacht. Hij komt op dreef. “Dat was voor mij een fantastische periode. In Rieme had je toen het café ‘Mioritza’, met achteraan een zaal. Het gebouw was tevens een soort opvanghuis voor Roemenen die naar België kwamen. In ‘den Mio’ gebeurde van alles. Dat was echt heel tof. Er werd veel gerepeteerd. Wist je trouwens dat Ostrogoth tijdens hun repetities ongewild de eucharistieviering in de Sint-Barabarakerk infiltreerden? Door één of andere technisch mankement aan de klankinstallatie van de kerk, schakelde het systeem in de kerk af toe over op wat er in het repetitielokaal van Ostrogoth gebeurde. Hilarisch gewoon. Het was ook de tijd van jonge groepjes als Proza, The Stoneage Romeos en Less Than Zero. In die tijd was al twee keer een editie van Debuutrock doorgegaan.” Vincent Welvaert was de drijvende kracht achter Debuutrock en heeft trouwens nu nog steeds een succesvol muziekcentrum Goedleven in Gent. “En ik had Debuutrock al twee keer meegemaakt. De derde keer heb ik wat meegeholpen. En de vierde keer werd ik gevraagd om in het bestuur te komen. Het was vooral onze bedoeling om groepjes kansen te geven. Ons voordeel was dat we zo gek waren om heel Vlaanderen af te reizen, om in de repetitieruimte zelf de groep te gaan beluisteren en bekijken. Waanzin, maar zo kwamen we wel tot een indrukwekkend palmares.”

Lijstjes

We lopen samen, bij wijze van een quiz, het lijstje af: Soulwax, Metal Molly, A Beat Band (met Stef Kamil Carlens, later Moondog (Jr) en Zita Swoon), LoopLizard (met JP De Brabander uit Waarschoot, later Delavega, Girl Named Wolf en Café Londres), The Nothing Bastards (met Gabriel Rios), Word (later Ozark Henry), Thou (later met Micha Vandendriessche uit Evergem, nog op Werchter gestaan), Sioen, Zornik (toen nog Zornik Breknov), Admiral Freebee, Dubtales, Venus in Flames, … “En dan niet te vergeten het talent dat we gespot hadden, maar dat reeds bij een platenlabel terecht kwam alvorens we hen op Debuutrock konden plaatsen. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan Arid. Waarvan ik toen al vond dat Jasper Steverlinck een schitterende stem had. Hun geluid balanceerde tussen Kyuss en U2. Maar Double T Records tekende hen en dat was voor ons dus net te laat om ze nog op Debuutrock te plaatsen. We zijn toen ook begonnen met Mandala Productions vzw, we gaven nette albums uit met groepen die bij ons op het podium stonden. Luister nog maar eens naar de versie ‘Kill Your Darlings’ van Soulwax op ‘onze’ CD. Ik vind dat nog altijd heel straf. Beter dan de latere versie van dat nummer die op hun debuut-CD terecht kwam, vind ik persoonlijk.”. Debuutrock verhuisde naar Gent en Mandala kreeg ook het Oost-Vlaams Rockconcours (nu Oost.Best) in handen. Samen met Debuutrock organiseerde Mandala Productions ook nog ‘Dichter bij Rock’, ‘Cartoondebuut’, ‘Jong Geflitst’ en MOVe! (Muziekdag Oost-Vlaanderen). Tussendoor organiseerde Pablo ook nog enkele ‘Culinaire Concerten’ (op vraag van CC de Herbakker) en ‘OnderStromingen’ (op vraag van CC Evergem). In 1999 riep hij A Flying Kiwi Experience in het leven, onder meer een manier voor Pablo om aan platen van independent labels te blijven geraken toen ze zelfs in de beste platenwinkels niet meer lagen. “Ik heb dan maar zelf mijn Underground Music Store opgericht, mijn virtuele platenwinkel (zonder fysieke winkelruimte). Dan hadden we ook nog Tour ‘n Avise, waarbij het de bedoeling was groepen aan concerten te helpen. Ondertussen werd er meegeholpen op andere festivals en werd er veel muziek gedraaid (onder andere onder de noemers ‘Listening Sessions’, ‘Trax to Relax’ en ‘Nacht van (de) Compost’). Ik was acht maanden roadmanager van Ozark Henry. LoopLizard lag me heel nauw aan het hart en heb ik van heel nabij gevolgd. En dan vergeet ik misschien nog te vermelden dat we op een bepaald moment met Debuutrock gingen samen zitten met o.a. Vers Geweld (drummer Steven Van Havere van Arid, West-Vlaanderen), Limbomania (Limburg) en Debutantwerpen om Poppunt Vlaanderen op te richten. Dit om te wegen op het rockbeleid in Vlaanderen, wat later de clubs ook hebben gedaan met het Clubcircuit. En nu is er al enkele jaren (sinds 2003) Jazzenede, dat Pablo samen met zijn kompanen organiseert.” Ik weet niet goed waar te kijken. Wat een boterham. Hoe krijg je dat in die enkele jaren voor mekaar? Er brandt me één vraag op de lippen en ik moet Pablo onderbreken om de vraag te kunnen stellen. Waarom? “Ik weet het niet.” Opnieuw bulderlachje.

Geen axioma’s

“Ik zal het zo stellen. De dag dat er geen zotten meer zijn die dit willen doen, gebeurt er niets meer. Bovendien, ik stel me gedurende het proces van organiseren, altijd dezelfde vraag. Waarom doe ik dit toch? Wat is dat allemaal waard? Maar als het er is, dan krijg je kippenvel. Ik denk nu spontaan aan een recente ontdekking: Rape Blossoms. Schitterend is dat. Ik verwacht daar heel veel van. Dat is toch de rode draad, hoor. Die ontdekkingstocht. Als Alice in Wonderland op zoek gaan naar schitterende muziek. Ik opereer in het voorgeborgte. Puzzelen met dingen die andere mensen (nog) niet kennen. Vroeger was ik ook DJ op deze manier. Maar als ik nu draai, tracht ik toch meer rekening te houden met mijn publiek en minder als missionaris aan het werk te gaan. Maar het kriebelt toch altijd om er eens een plaatje tussen te gooien van ‘luister hier eens naar’. Wat zo boeiend is aan muziek, is dat er geen formules voor bestaan. Er bestaat geen axioma van ‘doe dit, doe dat’ en je hebt een hit. Bij mij komt het er op neer: het moet me iets doen. Daarom ben ik thuis ook nog af en toe bezig met soundscapes en geluidseffecten combineren. Ook circuit-bending (het openbreken van bestaande apparatuur, met de bedoeling er nieuwe geluiden uit te halen) fascineert me mateloos. ” We kijken hem vragend aan. Dan toch nog muzikant? “Tja… niet echt… meer een knutselaar met apparatuur en geluiden…“ Wie geluiden combineert, is muzikant. Punt. “Ja, eigenlijk, het is waar. Toen ik in 2007 papa werd heb ik een beetje gas moeten terug nemen. Maar ik ben nog behoorlijk actief: Jazzenede, ik werk aan een boek over elektronische en experimentele muziek en er zijn nog tal van zaken die me drijven om bezig te zijn. Want, Bard, wat als er geen zotten meer zijn?”

Vinyl

Het afscheid nadert. Maar Pablo is niet meer te stoppen. “Ik geniet hiervan. Allez, vinyl, dat is nog zo iets. Iedereen weet ‘zogezegd’ dat vinyl geen andere, aparte klank heeft dan een CD. Althans dat heeft men toch wetenschappelijk vastgesteld. Maar toch geeft vinyl volgens mij meer warmte aan muziek, een warmte waar ik enorm aan gehecht ben. Hoe komt dat dan? Het is een beetje zoals regisseur David Lynch die bij de mix op het einde van zijn films nog stilte opneemt in een kamer en dat toch nog onder de film heen steekt. Dat is toch geweldig? Niemand kan bewijzen dat dit de film een upgrade geeft. Maar ik denk ergens toch van wel. Vinylplaten bepalen ook mee de manier waarop je naar muziek luistert. Een plaatkant duurt gemiddeld iets meer dan 20 minuten en dan moet je de plaat omdraaien. En ondertussen genieten van het artwork op de hoes en de geur van vinyl…”.

One to many (12”)

“Van vinyl gesproken. Ken je Patrick Bastien, klankman bij muziekclub N9? Die heeft ooit een elpee met Vibø opgenomen. ‘One to Many’ heette deze 12”-plaat. Te vinden op internet, maar nog beter: op vinyl! Opgenomen in 1983. (Belgium) staat erbij vermeld. Het moet gezegd, The Game is een beklijvend nummer. “Ook een gast uit de buurt, hoor. Geweldig toch? Zo’n elpee daar betaal je nu meer dan 55 euro voor. Als je de elpee nog vindt, tenminste.”, zegt Pablo met stralende ogen. We praten nog wat en hebben het nog over Steven Janssens (van The Whodads , The Revelaires, Daan, Mauro, …). “Die gaat nu touren met Mark Lanegan (ex-Screaming Trees). Het gaat soms hard, hoor. Of de Soulwax-broers die met 2 Many DJ’s echt over de hele planeet zitten. Chapeau, toch?” Pablo kan blijven doorgaan. We nippen nog even van onze thee. “Ik vond het gezellig. Echt.”

*Mioritza betekent welkom in het Roemeens

(uit het boek ‘Cirque Constance’s Rock ‘n’ roll Niemandsland’, 2012, tekst Bart Van Damme, productie Tim Bottelberghe, artwork Jos Notteboom, fotografie Dominiek Claeys, eindredactie Pablo Smet)