Nadenken over de energie van een kampioen

Regenachtige zaterdag voor Pinksteren

Eind mei 2021 slaat niet de droogte maar de vochtigheid toe op een zaterdag, niet de opwarming van de aarde maar de kilte van de schreiende landerijen tussen de stadskern van Eeklo en de Lembeekse Bossen. Ik kan er alleen maar met tranen in de ogen zitten naar staren. De renners zijn net de Zoncolan in de Giro d’Italia opgeknald en voor de tweede keer deze week zit de hele natie mee te luisteren en kijken op een slechte Italiaanse website om maar een glimp op te vangen van onze nieuwe kampioen Remco Evenepoel. Maar net als het weer, lost de Heilige Remco (of moet ik Rembo zeggen?) de verwachtingen niet in. Op hetzelfde moment host een zwaar bewapende soldaat in de Limburgse bossen rond op zoek naar aandacht en hij krijgt waar voor zijn geld, het nieuws gaat over niets anders namelijk het feit dat ze hem, korporaal Jürgen, niet vinden. Alweer een desillusie. En zo sleep ik mij door deze druilerige zaterdag voor Pinksteren.
Nog voor Remco deze week de eerste keer het hoofd moest buigen wegens een gebrek aan stuurkunsten, op de Brunello-grindpaden rond Siena, schreef ik een lied. Het is te zeggen, de tekst van een lied. Over Remco inderdaad. Maar vooral over onze verwachtingen in het leven. De verwachtingen van ons, de Belgen, de klagers, de zagers, de dromers en de werkers.

Ik schreef het lied omdat onze drummer Kristof een post plaatste over Frank Vandenbroucke, de overleden renner. Hij liet me nogmaals genieten van het prachtnummer ‘Ploegsteert’ dat Het Zesde Metaal hierover schreef. En hij vroeg zich af wie ooit over kampioen Remco zou schrijven, mocht ie ooit dezelfde verwachtingen niet inlossen die Frank niet kon inlossen. Ik besloot het dan maar zelf te doen, dat nummer schrijven. We zijn er nog aan bezig, het lied bestaat nog niet.

De Kampioen

De jongen klimt en volgt twee anderen / De adem stokt, de klim verandert / Het gaat nu echt wel razend snel / Maar Remco achterhaalt hen wel / Daar komt een bocht, hij even blind / De wereld stopt, hij vliegt gezwind / In de ravijn van Lombardije/ Hij kon niet verliezen, dit was het, zei je

Rustig maar, ik word kampioen / Ik beloof het écht, ik ga het doen
Rustig maar, ik kom terug/ In Italië, voorbij dezelfde brug

Ze hijgen en ze schrijven maar / Hij wint de Tour, ja was het maar / Laat ons eens dromen, weer een Belg / Laat hem groeien, onze jongste telg

Rustig maar, ik word kampioen / Ik beloof het écht, ik ga het doen
Rustig maar, ik kom terug / In Italië, voorbij dezelfde brug

De fiets schrijft onze geschiedenis / Eddy Merckx, de erfenis / En hoop doet leven, dat is waar / Maar ook de fabel, het gevaar

Rustig maar, ik word kampioen / Ik beloof het écht, ik ga het doen
Rustig maar, ik kom terug / In Italië, voorbij dezelfde brug

Discussie over de toekomst van energie in Vlaanderen

Wielrennen is een metafoor voor het leven. Voor mij is wielrennen nog meer het metafoor voor energie. Wanneer etaleert de kampioen dat hij energie over heeft op de rest van het pak? Wanneer spaart de kampioen energie? Hoe gaat het spel van de energie van een kampioen tegenover zijn concurrenten in het peleton evolueren en is dat allemaal perfect voorspelbaar? Heeft de kampioen een extra pilletje genomen om energie over te houden of gebeurt het allemaal mooi volgens de regels van het spel?
Diezelfde regenachtige zaterdag kom ik zelf ook in de arena van het gelijk en het ongelijk terecht: Twitter. Een discussie over energie. Op Twitter kan je debatteren over links en rechts, over korporaal Jürgen en de Giro, over racisme en ongelijkheid maar nergens wordt het debat smeriger en harder gevoerd dan als het over energie gaat, met name over kernenergie. Ik durf alleen maar te fluisteren. Is kernenergie het ‘extra pilletje’ of moet het behoren tot de regels van het spel? Ik neem jou even mee in mijn logica. Hier alvast een lied.

De Grote Leugen

Laat mij beginnen met een non-argument. Ik was nog 16 toen de reactor in Tsjernobyl ontplofte en dat heeft op hele generaties in het toenmalige Sovjetunie maar ook bij ons in Europa nogal wat indruk gemaakt. Ik heb dus wat achterdocht te verwerken wanneer iemand de loftrompet voor nucleaire energie bovenhaalt. Het is trouwens als gevolg van dat argument én omdat in Europa de vooraf ingeschatte leeftijd van de kerncentrales op hun einde begonnen te lopen dat Duitsland in 2002 besliste om de centrales te gaan sluiten en België een jaar later.

Ondertussen zijn de centrales dicht in Duitsland en bij ons zou het nu in 2025 gaan gebeuren. Bij ons zal het ook een extra dobber worden omdat de regering in 2014 er alles aan gedaan heeft om het proces van wat ze in Duitsland ‘Die Wende’ noemen, te vertragen en tegen te gaan. Vuile politieke spelletjes, zo kennen we onze pappenheimers. Daarom ben ik me hierin eens gaan verdiepen. En ik heb de link met koers gevonden. Deze strijd, het is een strijd, gaat over etaleren, sparen, het spel van de concurrentie, (on)voorspelbaarheid, evolueren, extra pilletjes, de regels van het spel, schaarste, vraag en aanbod.

Gas

Ik heb het idee dat wij in ons land een aantal troeven hebben die we in de strijd kunnen gooien. Als land aan de Noordzee met schitterend uitgeruste havens als Antwerpen, Gent, Oostende en Zeebrugge zijn wij in staat om op zee beheer te doen, vervoer te organiseren en grondstoffen te halen uit de hele wereld. Vooral die laatste haven heeft, samen met Rotterdam, de belangrijkste gasoverslag ter wereld in handen met een Europees netwerk aan leidingen. Een degelijk tegengewicht ten opzichte van Rusland dat met de dreiging van het dichtdraaien van de gaskraan al jaren op Oost-Europa, Frankrijk en Duitsland een belangrijke geopolitieke invloed heeft. Wij zetten daar als Benelux gas van Qatar of elders in de wereld (Indonesië, Venezuela, Golf van Mexico, Schotland, USA, Noorwegen…) tegenover. Dat is belangrijk. Ook in de wetenschap dat CO2-uitstoot momenteel heel veel schade aanricht maar dat daar oplossingen voor bestaan die momenteel heel erg in opmars zijn (hergebruik CO2-gas in de industrie en in onze havens, opslag onder de grond).

Wind

Ook windenergie is voor Vlaanderen een sterke troef. In de Noordzee beheren wij nu het grootste windmolenpark maar tot voor kort kon, ook door politieke spelletjes, niet al die energie aan land komen. Leidingen te zwak. Zie Balgerhoeke. Ook aan land heeft Vlaanderen in de havengebieden en op windrijke plekken een enorme inspanning gedaan. Groot nadeel van wind- en zonneënergie: soms is er te veel aanbod, soms te weinig. Met de kerncentrales van Doel en Tihange erbij betekent die dat we soms met energie-overschotten zitten waar groenestroomcertificaten worden voor betaald (welke lul heeft dat uitgevonden? Gemeenschapsgeld voor energie die de lucht in vliegt) maar ook momenten dat we te weinig energie hebben waardoor we in Frankrijk extra kernenergie moeten ‘shoppen’. Voor die pieken en dalen bestaat een oplossing: waterstof. Met piekenergie kan je waterstof maken, je kunt het vervoeren en je kunt er opnieuw (-40%) energie van maken. Hydrogen gaat zich op die manier als batterij gaan gedragen. Daar zijn de Vlaamse havens momenteel in aan het investeren. Dit moet voor ons land een oplossing bieden en het kan ons ook onafhankelijker maken van kernenergie-aankopen uit het buitenland, met name Frankrijk.

Zoeken naar alternatieven

Er is nog een hele waslijst aan alternatieven die een oplossing kunnen bieden. Golfslag, aardwarmte, beter nadenken over onze woningbouw, een kring vormen met andere Noordzeelanden en piekenergie uitwisselen, warmtekoppeling in havens en grote bedrijven en ook kernenergie moeten we niet afschrijven, met name voor de productie van bouwmaterialen (staal en beton) kan het nog een belangrijke rol spelen maar waarom gaan we daarvoor niet met Vlaamse knowhow (UGent is een wereldspeler) naar het buitenland voor een Europees verhaal? Ik zing het graag, er is energie genoeg. Maar economie wil schaarste creëren en ik prefereer een energie-markt in handen van heel veel spelers. Als er één speler uitvalt, heb je gauw een vervanger gevonden. Eén groot kernbedrijf die de hele voorziet zou de goedkoopste en meest efficiënte oplossing zijn. De bouwers van Tsjernobyl hadden dat model voor ogen. Maar in zo’n maatschappij waar 1 (of enkele spelers) de macht uitmaken, daar wil ik liever niet in leven. We hebben dat al mogen aanschouwen, hoe de Shells, de Totalfina’s en de Texaco’s onze wereld beheersten. Ik zou zeggen: thanks but no thanks.

Er is dus strijd. Er zijn coureurs die de eer willen opstrijken en zich blijven doperen om de boel te belazeren. Maar laten we dat extra pilletje uit het peleton weren en we gaan veel schonere koers krijgen. Remco zal niet altijd winnen. Dat hoeft ook niet. We moeten onze verwachtingen bijstellen. En nadenken, de handen aan de ploeg slaan, vertrouwen in onze bedrijven en Vlaamse havens hebben. En dan komt het wel goed, zeker? Of niet?